We zullen maar meteen met de deur in huis vallen: ‘absolute veiligheid’ bestaat niet, dit nastreven is dus niet zinvol.
Dit geldt voor ons allemaal gedurende ons (dagelijkse) leven. We kunnen ons (bij wijze van spreken) hullen in ruimtevaartpakken om niet besmet te raken met virussen en bacteriën, onszelf sociaal isoleren (geen familie en vrienden meer zien) uit angst voor ziektes en ongelukken en alleen nog maar ‘gezond’ voedsel tot ons nemen. Hierbij eisen we van anderen op dwingende wijze, dezelfde voorzorgsmaatregelen te nemen en stellen we hen verantwoordelijk voor onze gezondheid, leven en/of dood.
Om dan vervolgens na het douchen binnenshuis gestoken te worden door een bij hetgeen een allergische reactie veroorzaakt welke fataal is.
Bovenstaand voorbeeld schetst de ‘illusie van veiligheid’ en is dus tot op zekere hoogte schijnveiligheid. Top op zekere hoogte omdat het nuttigen van gezond voedsel een vereiste is om in leven te blijven en mogelijk een hoge leeftijd te bereiken. De overige beschreven maatregelen zijn buitenproportioneel en veroorzaken een onmenselijke en dus onwenselijke toestand.
‘The tragedy of life is not death…but what we let die inside of us while we live’
~Norman Cousins~
Er zullen altijd factoren zijn en blijven die onze veiligheidsmaatregelen kunnen doorbreken of zelfs het hele (veiligheids) systeem plat leggen. In ons voorbeeld betreft het een bij, binnen de beveiliging van computers en netwerken is deze verstorende factor c.q. de zwakste schakel (bijna) altijd de mens. Dit betekent dat door het (foutief) handelen of het niet-handelen van de mens er een beveiligingskwetsbaarheid of -lek kan ontstaan met alle gevolgen van dien. Een van de klassieke voorbeelden is het gele post-it memootje op de computer met alle wachtwoorden.
Veiligheid is dus altijd relatief en de mens vormt de zwakste schakel. Daarom is het van cruciaal belang dat men zich bewust is van zijn handelingen en motivatie om bepaalde dingen te doen of na te laten. Dit zou men kunnen definiëren als ‘Internet Bewustzijn’.
Er wordt tegenwoordig een schat aan informatie gedeeld via met name e-mail, social media en file-transfer programma’s hetgeen het delen van informatie een stuk sneller maakt maar waar ook de nodige gevaren aan zijn verbonden. Aan de hand van een door ons ontwikkeld ‘Delen van Online informatie Protocol’ (DOP) gerelateerd aan een voorbeeld willen wij het belang van dit bewustzijn benadrukken en u een praktisch instrument in handen geven om uzelf en uw dierbaren online te beschermen.
DOP
– Wat voor soort informatie wil ik online gaan delen?
* een document;
* een tekst;
* een foto;
* een chatbericht;
* een URL (linkje);
* vertrouwelijke informatie;
* semi-vertrouwelijke informatie;
* niet- vertrouwelijke informatie;
– Wie gaat de informatie online delen? Met wie ga ik de informatie online delen?
* ik ga de informatie delen
* ik ga de informatie voor iemand anders delen (bv uw kind of een van uw ouders)
* de informatie wil ik gaan delen met een ander persoon;
* de informatie wil ik gaan delen met meerdere personen (groep);
* de informatie wil ik gaan delen met een grote groep personen;
* de informatie wil ik delen met de hele wereld;
– Waar wil ik de informatie online gaan delen? (locatie)
* ik wil de informatie vanuit huis gaan delen;
* ik wil de informatie vanaf mijn werkplek (bv kantoor) gaan delen;
* ik wil de informatie tijdens het reizen gaan delen (bv auto, ov, vliegtuig);
* ik wil de informatie vanuit een openbare gelegenheid gaan delen (bv bibliotheek, restaurant);
– Wanneer wil ik de informatie gaan delen? (tijdstip)
* ik wil de informatie meteen gaan delen;
* ik wil de informatie over een aantal uren gaan delen;
* ik wil de informatie binnen enkele dagen gaan delen;
* ik wil de informatie op een nader te bepalen tijdstip gaan delen;
* ik weet (nog) niet wanneer ik de informatie wil gaan delen;
– Waarom wil ik deze informatie online gaan delen? (motivatie)
* ik wil de informatie gaan delen om anderen te informeren of ergens op te attenderen;
* ik wil de informatie gaan delen om mijn gevoel kenbaar te maken (boosheid, verdriet, blijdschap, trots);
* ik wil de informatie gaan delen om contact met iemand te leggen/te onderhouden;
* ik wil de informatie gaan delen om een ander te schaden (dit is nooit een goede motivatie, daarnaast is dit strafbaar!);
* ik weet niet waarom ik deze informatie online wil gaan delen;
– Waarmee wil ik deze informatie online gaan delen?
* ik wil de informatie gaan delen vanaf mijn desktop/laptop;
* ik wil de informatie gaan delen vanaf mijn tablet;
* ik wil de informatie gaan delen vanaf mijn mobiele telefoon;
* ik wil de informatie gaan delen via mijn e-mailaccount (bv Gmail, Outlook, Protonmail);
* ik wil de informatie gaan delen via een chatapp (bv. Whatsapp, Telegram, Kik);
* ik wil de informatie gaan delen via social media (bv. Facebook, Instagram, Tik-Tok);
* ik wil de informatie gaan delen via een datingsite (bv. Tinder, Badoo, Happn);
* ik wil de informatie gaan delen via een file-transfer programma (bv WeTransfer, Tresorit Send);
– Waardoor wil ik deze informatie online gaan delen? (aanleiding)
* ik wil deze informatie gaan delen omdat ik graag ‘in the picture’ ben c.q. blijf;
* ik wil deze informatie online gaan delen omdat ik dat (met iemand) heb afgesproken of wil antwoorden op de gedeelde informatie van de ander/ anderen;
* ik wil deze informatie gaan delen naar aanleiding van een bepaalde emotie (bv boosheid, verdriet, blijdschap);
* ik wil deze informatie gaan delen vanuit wraakgevoelens (pas hier erg mee op, u kan hierdoor onherstelbare schade toebrengen aan de andere partij maar ook aan uzelf, daarnaast kunt u hiervoor strafrechtelijk vervolgd worden!);
Stel uzelf daarna de volgende vragen:
– Is het toegestaan om de informatie online te delen?
– Weet ik wat er gebeurt met de informatie die ik online deel?
– Is het perse noodzakelijk en/of verstandig om de informatie online te delen?
– Breng ik de privacy van mezelf en/of van anderen mogelijk in gevaar wanneer ik de informatie online deel?
– Schaad ik mezelf of een ander(en) wanneer ik de informatie online deel?
– Is het apparaat c.q. platform dat ik wil gaan gebruiken het juiste voor de informatie die ik online wil gaan delen?
– Zijn er andere (offline) manieren om de informatie te delen?
– Moet de informatie perse zo snel mogelijk online gedeeld worden of kan het wachten tot een later moment?
In ons voorbeeld wordt de DOP ingevuld door een 33-jarige dame genaamd Sandra Cas. Ze is getrouwd met John Cas en moeder van een dochter en twee zoons (Liberty, Jovano, Ferenc). Hier volgen haar antwoorden met daaronder, waar van toepassing, onze feedback.
– Wat voor soort informatie wil ik online gaan delen?
* ik wil een foto delen van mijn dochter tijdens het vieren (gisteren) van haar 18-jarige verjaardag;
– Wie gaat de informatie online delen? Met wie ga ik de informatie online delen?
* ik ga de foto delen met familieleden en vrienden (grote groep mensen);
– Waar wil ik de informatie online gaan delen?
* ik wil de foto van mijn dochter vanuit de trein gaan delen;
– Wanneer wil ik deze informatie online gaan delen?
* ik wil de foto van mijn dochter zo meteen delen in de trein als ik op weg ben naar mijn werk;
Dat u de foto meteen wil delen is begrijpelijk maar vraagt u zich af in hoeverre het ernstig is om een paar uur te wachten zodat u een geschikter moment hebt.
– Waarom wil ik deze informatie online gaan delen?
* ik wil de foto van mijn dochter gaan delen om anderen te informeren, waaronder degenen die niet op haar verjaardag aanwezig konden zijn en om mijn blije en trotse gevoel kenbaar te maken;
– Waarmee wil ik deze informatie online gaan delen?
* ik wil de foto gaan delen op mijn openbare Facebookprofiel vanaf mijn mobiele telefoon (Android) terwijl ik verbonden ben met de wifi van de NS;
Dit is de minst verstandige keuze, het is überhaupt niet verstandig om uw apparaat, in dit geval uw Android telefoon, te verbinden met een openbaar wifi netwerk. De kans is namelijk erg groot dat u helemaal niet verbindt met het netwerk van, in dit geval, de NS maar met een speciaal opgezet netwerk van een aanvaller (die gewoon naast u in de trein zit) en hierdoor toegang kan krijgen tot uw apparaat en alle gegevens die daar op staan waaronder de foto van uw dochter. Mocht u perse willen verbinden met een openbaar wifi netwerk doe dat dan terwijl u verbonden bent met een VPN (virtual private network) maar ga niets uploaden of downloaden.
– Waardoor wil ik deze informatie gaan delen? (aanleiding)
* ik wil de foto gaan delen omdat ik dat afgesproken heb met mijn familieleden en vrienden, ik trots ben op mijn dochter en dat gevoel kenbaar wil maken;
Op de aanvullende vragen antwoordde Sandra als volgt:
– Is het toegestaan om de informatie online te delen?
* ja, het is toegestaan om de foto van mijn dochter online te delen, ik heb hem toch zelf gemaakt?;
Ja, u heeft de foto zelf gemaakt en daarom berust bij u, in dit geval, het zogenaamde auteursrecht welke geregeld is binnen de auteurswet (artikel 25.1) en deze luidt als volgt:
‘Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.’Kort gezegd betekent dit dat u het recht heeft om de foto te publiceren en te delen met andere (meerdere) mensen omdat u de foto heeft gemaakt. Maar vraag u zich af of u ook toestemming van uw dochter heeft om de foto te delen, bij haar berust (in dit geval, daar ze meerderjarig is) het zogenaamde portretrecht. Dit recht is onderdeel van het auteursrecht/ de auteurswet artikel 21 en luidt als volgt:
‘Is een portret vervaardigd zonder daartoe strekkende opdracht, den maker door of vanwege den geportretteerde, of te diens behoeve, gegeven, dan is openbaarmaking daarvan door dengene, wien het auteursrecht daarop toekomt, niet geoorloofd, voor zoover een redelijk belang van den geportretteerde of, na zijn overlijden, van een zijner nabestaanden zich tegen de openbaarmaking verzet.’In alledaags Nederlands betekent dit dat degene van wie, zonder dat hij daar opdracht toe heeft gegeven (zoals in dit geval een foto, genomen op een verjaardagsfeestje) en als hij hierbij een redelijk belang heeft, het recht heeft zich tegen de publicatie hiervan te verzetten. Bovenstaande betekent ook dat uw dochter, wanneer zij zich in haar recht voelt aangetast, zelfs de gang naar de rechter zou kunnen maken.
Maar vraagt u zich in alle redelijkheid af of het wenselijk is om foto’s van uw dochter online te publiceren, zonder haar toestemming.
Zou u dat prettig vinden, wanneer het uw foto betreft? Is het leuk voor uw dochter om in de toekomst, online met foto’s van zichzelf geconfronteerd te worden? Zij zou zich naast het portretrecht ook nog kunnen beroepen op het grondrecht op privacy en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, artikel 10 van de Grondwet, deze luidt als volgt:
1. Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
2. De wet stelt regels ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer in verband met het vastleggen en verstrekken van persoonsgegevens.
3. De wet stelt regels inzake de aanspraken van personen op kennisneming van over hen vastgelegde gegevens en van het gebruik dat daarvan wordt gemaakt, alsmede op verbetering van zodanige gegevens.Het feit dat u de foto heeft gemaakt en u zich hierdoor het recht toe-eigent deze online te publiceren doet niets af aan het gegeven dat deze keuze voor uw dochter vervelende consequenties kan hebben. Nu of in de toekomst.
NB: in dit geval betreft het een foto, maar wees u ook bewust van alle (persoonlijke) geschreven informatie die u (over anderen) online deelt.Er bestaat nog een ander recht, welke onderdeel is van de auteurswet, dit betreft het zogenaamde gebruiksrecht.
Dit recht houdt in dat, bij publicatie door anderen (derden) er zowel aan de maker van de foto (de auteur) als aan degene die op de foto staat afgebeeld (de geportretteerde) toestemming gevraagd moet worden voor publicatie.
Het gebruiksrecht is dus eigenlijk een soort van licentierecht.
– Weet ik wat er gebeurt met de informatie die ik online deel?
* ja, de foto zal alleen op mijn Facebookprofiel verschijnen en op de tijdlijn van mijn (Facebook) vrienden, waaronder mijn familieleden;
U zegt zeer overtuigd te weten wat er met de foto van uw dochter gebeurt wanneer u deze deelt op Facebook; deze zal in uw optiek alleen verschijnen op uw profiel en de tijdlijnen van uw (Facebook) vrienden en familie. In theorie is dit zo, maar de praktijk is helaas anders. Op de eerste plaats gebruikt u een openbaar Facebookprofiel, dit betekent dat DE HELE WERELD naar de foto van uw dochter kan kijken, dus niet alleen uw (Facebook) vrienden en familie. Realiseer u dat daar personen en/of groeperingen tussen zitten met (zeer) kwaadaardige intenties. Daarnaast, en veel mensen zijn zich hier niet van bewust, ligt het gebruiksrecht (zoals eerder genoemd) van de foto bij Facebook. Met andere woorden: Facebook kan en mag met de foto van uw dochter doen wat hij wil. Zij hoeven u geen toestemming te vragen voor publicatie van de foto, delen met derden en/of andere verwerkingsdoeleinden. Dit geldt uiteraard ook voor alle andere (geschreven) informatie die u op Facebook deelt. Krachtig samengevat: ‘alles wat u deelt op Facebook is eigendom van Facebook en uw rechten komen te vervallen’.
Dit geldt ook voor de meeste andere social media platformen, houd dit goed in uw achterhoofd!
– Is het perse noodzakelijk/verstandig om de informatie online te delen?
* ja, ik heb mijn familieleden en vrienden beloofd om de foto(‘s) met ze te delen en ik zie verder geen direct gevaar;
– Breng ik de privacy van mezelf en/of van anderen mogelijk in gevaar door middel van het online delen van de informatie?
* nee, ik breng de privacy van mezelf niet in gevaar want het is een foto van mijn dochter. Haar privacy breng ik ook niet in gevaar omdat ze keurig, in een nette feestjurk op de foto staat;
Ondanks het feit dat uw dochter keurig op de foto staat brengt u wel degelijk zowel uw eigen privacy als die van uw dochter in gevaar. Zie de tekst hierboven met betrekking tot het Facebook beleid (en dat van de meeste andere social media platforms) en onze opmerking over kwaadwillenden.
– Is het platform dat ik wil gaan gebruiken het juiste voor de informatie die ik online wil gaan delen?
* ja, via Facebook kunnen al mijn familieleden en vrienden de foto bekijken;
Vanuit uw oogpunt is het begrijpelijk dat u Facebook beschouwt als het juiste platform om de foto te delen omdat daar alle mensen met wie u de foto van uw dochter wil delen allemaal bij elkaar zitten. Vanuit veiligheidsoogpunt zou het verstandiger zijn om de foto te delen via een (goed versleutelde) e-mail of file-share dienst.
– Zijn er andere (offline) manieren om de informatie te delen?
* ja, via de e-mail of al mijn familieleden en vrienden de foto laten zien vanaf mijn telefoon;
Kies in dit geval voor (goed versleutelde) e-mail en wanneer u helemaal veilig wil zijn laat u de foto zien vanaf uw telefoon (face to face). Pas wel op met het bewaren van foto’s op uw telefoon, het is raadzaam om het aantal te beperken en/of deze te verwijderen en op een externe harde schijf en/of usb stick te zetten die u veilig ergens bewaart. In tegenstelling tot wat veel mensen denken c.q. wordt bijgebracht is uploaden naar de cloud (bv Google Drive) helemaal niet zo veilig.
– Moet de informatie perse zo snel mogelijk online gedeeld worden of kan het wachten tot een later moment?
* ja, de foto moet zo snel mogelijk gedeeld worden want mijn dochter was gisteren jarig, nu is het nog vers en ik kan niet wachten om haar te laten zien in haar mooie feestjurk!
Het is begrijpelijk dat u het leuk vindt om de foto van uw dochter zo snel mogelijk te delen maar er is ook helemaal niks mis mee om hier mee te wachten tot een later moment. Mensen realiseren zich vaak niet dat anderen veel minder bezig zijn met u, uw kinderen en/of uw activiteiten en (in dit geval) het bekijken van de foto van uw dochter voor hen weinig tot geen urgentie heeft.
Met bovenstaande informatie hebben wij u wat wijzer proberen te maken met betrekking tot bewust handelen op het internet.
De DOP is gratis te downloaden via onderstaande link. Deel deze gerust om samen een groter Globaal Internet Bewustzijn te creëren!
©Hermes Recherche 2020